Na przełomie stycznia i lutego 2016 roku ukaże się w druku książka będąca finalizacją prac nad monografią stanowiska 6 w Kopydłowie. Monografia zostaje wydana jako 6 tom serii Ocalone Dziedzictwo Archeologiczne publikowanym przez Wydawnictwo Archeologiczne PROFIL-ARCHEO. Praca składa się z 20 rozdziałów, które podzielone zostały na 6 części. Pierwsza z nich dotyczy (i) prezentacji stanowiska, zaś kolejne cztery stanowią prezentację wyników kompleksowych badań najważniejszych kategorii źródeł pozyskanych w trakcie badań wykopaliskowych, w tym: (ii) ceramiki, (iii) wytworów ze skał krzemionkowych i niekrzemionkowych, (iv) kości zwierzęcych oraz (v) kości ludzkich. Opracowanie kończy prezentacja (vi) materiałów z kultur nie-neolitycznych.	.....
..

Część druga pracy jest w całości poświęcona prezentacji wyników szeregu analiz, jakim poddana została ceramika z osad trzech neolitycznych kultur, w tym KCWR, KPCW i KPL. Rozpoczyna ją artykuł Marty Bartkowiak i Iwony Sobkowiak-Tabaki, który przynosi prezentację wyników analizy technologicznej, morfologicznej, stylistycznej, funkcjonalnej i chronologicznej pozyskanych materiałów ceramicznych. W kolejnym rozdziale autorstwa Joanny Abramów przedstawione zostały wyniki analizy archeobotanicznej polepy i odcisków ziaren na ceramice. W związku z brakiem pozostałości makro- i mikrobotanicznych ze stanowiska, rozpoznany w ten sposób rozkład gatunkowy roślin stanowi ważny przyczynek do rekonstrukcji struktury upraw, a także obecności innych roślin z otoczenia osad, które zostały zebrane z pól wraz z plonami. Autorami kolejnego rozdziału są Mélanie Roffet-Salque i Richard Evershed, którzy wykonali analizę pozostałości organicznych zaabsorbowanych przez ścianki naczyń w celu rozpoznania pozostałości pożywienia i diety neolitycznych społeczności, a także określenia funkcji poszczególnych typów i form naczyń. Ostatnim rozdziałem w tej części tomu jest praca Sławomira Pietrzaka dotycząca prezentacji wyników badań archeometrycznych fragmentów naczyń ceramicznych, pochodzących z osad społeczności kultury ceramiki wstęgowej rytej i kultury pucharów lejkowatych.

Trzecią część tomu jest poświęcona wytworom ze skał krzemionkowych i niekrzemionkowych. Rozpoczyna ją rozdział Iwony Sobkowiak-Tabaki poświęcony analizie technologicznej, surowcowej i chronologicznej artefaktów krzemiennych, pochodzących z homogenicznych obiektów kultury ceramiki wstęgowej rytej i kultury pucharów lejkowatych, która została wykonana przy zastosowaniu założeń tzw. typologii dynamicznej. Kolejny rozdział autorstwa Macieja Jórdeczki i Katarzyny Pyżewicz przynosi prezentację wyników analizy surowcowej i funkcjonalnej neolitycznych przedmiotów kamiennych, w szczególności makrolitycznych narzędzi oraz półproduktów w różnym stanie zachowania. Część tę kończy rozdział Katarzyny Pyżewicz prezentujący wyniki analizy traseologicznej artefaktów krzemiennych, w szczególności analizy stanu zachowania ich powierzchni oraz mikroskopowych śladów podepozycyjnych, technologicznych i użytkowych.

Część czwarta tomu przynosi prezentację wyników szeregu badań zwierzęcych szczątków kostnych. Rozpoczyna ją obszerny rozdział autorstwa Mikołaja Lisowskiego, który zawiera kompleksową analizę archeolozoologiczną i tafonomiczną materiałów faunistycznych z obiektów z osady mieszkańców kultury ceramiki wstęgowej rytej, kultury późnej ceramiki wstęgowej i kultury pucharów lejkowatych. Wykonana została analiza rozkładu gatunkowego i anatomicznego, określenie wieku w chwili śmierci, wielkości i płci osobników różnych gatunków oraz szczegółowa analiza tafonomiczna. Następny rozdział prezentuje analizę funkcjonalno-technologiczną artefaktów wykonanych z kości i zębów, i został przygotowany przez Mikołaja Lisowskiego, Katarzynę Pyżewicz i Mateusza Frankiewicza. Częścią kompleksowych analiz materiałów faunistycznych z Kopydłowa były badania kopalnego DNA. Rozdział omawiający te wyniki został przygotowany przez Macieja Chyleńskiego, Joannę Wesoły i Natalię Derebecką i referuje kolejne etapy tej analizy, w tym w szczególności uzyskanie fragmentów endogennego kopalnego DNA nadających się do sekwencjonowania wysokoprzepustowego. Kolejnych kilka rozdziałów w tej części tomu jest poświęconych analizie izotopów stałych pierwiastków z kości zwierzęcych. Autorem analizy izotopów tlenu ze szkliwa owcy i kozy jest Elizabeth Henton. Jej wyniki pozwoliły na określenie sezonowości rozrodu oraz warunków spożycia wody w cyklu rocznym, oraz, w pewnym zakresie, strategii zarządzania stadem, użytkowania krajobrazu oraz odpowiedzi ludzi na zmianę klimatu. Rozdział Jane Evans przedstawia wyniki analizy izotopów strontu pozyskanego ze szkliwa zębów zwierzęcych, która umożliwiła ustalenie miejsca wypasów zwierząt domowych użytkowanych przez mieszkańców neolitycznych osad w Kopydłowie. Jessica Pearson jest autorem rozdziału prezentującego wyniki analizy stabilnych izotopów węgla i azotu pozyskanych z kości zwierzęcych i ludzkich. W przypadku tych pierwszych ich celem było rozpoznanie zmian w strategiach zarządzania stadem przez mieszkańców osady kultury ceramiki wstęgowej rytej oraz kultury pucharów lejkowatych. Analiza izotopów z kości ludzkich pozwoliła na określenie znaczenia protein zwierzęcych i roślinnych w diecie społeczności pradziejowych i wczesnośredniowiecznych ze względu na płeć i wiek poszczególnych osób.

Na część piątą, dedykowaną analizie szczątków ludzkich ze stanowiska 6 w Kopydłowie, składa się jedynie artykuł autorstwa Alicji Drozd-Lipińskiej. Jest on poświęcony przedstawieniu wyników analizy antropologicznej ludzkich szczątków kostnych, w szczególności określenia płci i wieku zmarłych, a w przypadku kości przepalonych stopnia ich przepalenia.

Ostatnia cześć tomu obejmuje prace poświęcone wynikom analizy pozostałości osadnictwa post-neolitycznego, które zostało zarejestrowane na stanowisku w Kopydłowie 6. Łukasz Pospieszny jest autorem rozdziału prezentującego groby szkieletowe z obstawami kamiennymi, prawdopodobnie z przełomu epoki neolitu i brązu, oraz ich umiejscowienie w perspektywie chronologicznej i regionalnej. Materiały sepulkralne i osadowe kultury łużyckiej, reprezentowane przez 4 groby ciałopalne, 3 jamy osadowe oraz liczną ceramikę i polepę, zostały przedstawione w rozdziale Marcina Krzepkowskiego. Tę część tomu kończy rozdział Arkadiusza Tabaki zawierający wyniki analizy materiałów z okresu wczesnego średniowiecza, w tym dwóch obiektów osadowych oraz stosunkowo licznego zbioru ceramiki naczyniowej i prażnic.

Pracę zamyka rozdział podsumowujący autorstwa Arkadiusz Marciniaka, Iwony Sobkowiak-Tabaki, Marty Bartkowiak i Mikołaja Lisowskiego. Przedstawiony w nim został zarys przekształceń osadniczych, gospodarczo-wytwórczych i społecznych mieszkańców osad kultury ceramiki wstęgowej rytej, kultury późnej ceramiki wstęgowej i kultury pucharów lejkowatych, które można było ustalić dzięki kompleksowej i wieloaspektowej analizie wszystkich kategorii źródłowych pozyskanych w trakcie badań wykopaliskowych przeprowadzonych na stanowisku 6 w Kopydłowie.
........................................................................................................................
 

"Odkryte na nowo. Kompleksowe opracowanie materiałów archeologicznych z neolitycznego stanowiska Kopydłowo 6, gm. Wilczyn"
 

Wykonawca:
 

	...	Uniwersytet im. A. Mickiewicza, realizacja w Instytucie Prahistorii UAM
..

Finansowanie:

Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, w ramach programu Dziedzictwo kulturowe priorytet Ochrona zabytków archeologicznych, koordynowany przez Narodowy Instytut Dziedzictwa - nr zadania 3803/14

.....................................................

................................................